Chùa Một Cột, một ngôi chùa lâu đời tại Hà Nội, đã tồn tại hàng nghìn năm và trở thành một biểu tượng quan trọng của thủ đô văn hiến. Ngoài việc là di tích lịch sử, chùa còn là một điểm đến du lịch hấp dẫn, mang đến kiến trúc độc nhất vô nhị cho cả Việt Nam và châu Á.
Chùa Một Cột ở đâu?
Ngôi chùa nằm trong quần thể kiến trúc Chùa Diên Hưu, được khánh thành năm 1105, và hiện nay thuộc khu du lịch Lăng Bác. Địa chỉ của chùa nằm trên con phố Một Cột, phường Đội Cấn, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội. Vì nằm ở trung tâm thủ đô, việc di chuyển đến chùa Một Cột từ các khu vực khác rất thuận lợi.
- Nếu bạn di chuyển bằng phương tiện cá nhân, bạn có thể đỗ xe ở bên ngoài đường Ông Ích Khiêm (đối diện bộ Tư lệnh Lăng Bác) hoặc tại số 19 đường Ngọc Hà (cổng vào bảo tàng Hồ Chí Minh) sau đó đi bộ đến chùa.
- Nếu bạn chọn di chuyển bằng phương tiện công cộng, bạn có thể chọn các tuyến xe bus có điểm dừng tại số 18A Lê Hồng Phong - đây là điểm dừng bus gần chùa Một Cột nhất. Các tuyến xe bus đề xuất: 18, 09A, 09ACT.
Chùa Một Cột có tên gọi khác là gì?
Ngoài tên gọi thông dụng, chùa Một Cột còn có nhiều tên gọi khác như Liên Hoa Đài, tức đài hoa sen. Bởi vì thiết kế của nó tựa như đóa sen khổng lồ nằm giữa hồ vô cùng thơ mộng.
Hiện tại, chùa Một Cột mở cửa cho du khách tham quan từ 7h sáng đến 18h tối hàng tuần, mọi ngày trong năm. Vé vào tham quan chùa hoàn toàn miễn phí đối với du khách có quốc tịch Việt Nam. Du khách nước ngoài sẽ phải trả 25.000đ/ vé vào /1 lượt tham quan.
Lịch sử chùa Một Cột
Chùa Một Cột được xây dựng dưới triều đại nào?
Chùa được xây dựng dưới triều đại vua Lý Thái Tông vào năm Sùng Hưng Đại Bảo thứ nhất 1049, trong tiết Đông của tháng 10.
Theo truyền thuyết, một đêm nọ, vua Lý Thái Tông nằm mơ thấy Phật Bà Quan Âm dẫn vua lên tòa sen ngồi. Hôm sau, vua kể lại cho quan lại và được nhà sư Thiền Tuệ khuyên xây dựng một ngôi chùa với một cột đá chống, trên cột đá sẽ xây một tòa sen cho Phật Bà Quan Âm ngồi như giấc mộng. Chùa được đặt tên là Liên Hoa Đài và nằm trong quần thể kiến trúc chùa Diên Hựu.
Ý nghĩa chùa Một Cột trong lịch sử
Chùa Một Cột được xây dựng với mục đích làm nơi cầu phúc cho nhân dân. Hàng năm, vào ngày 8 tháng 4 âm lịch, vua sẽ tổ chức lễ tắm Phật dưới sự tham gia của các nhà sư và dân chúng kinh thành. Sau lễ tắm, lễ phóng sinh được tổ chức, vua đứng trên chùa Một Cột và thả một con chim bay lên trời, mang ý nghĩa từ bi và trao cho loài vật có cơ hội sống, làm phúc cho con cháu đời sau. Với gần 1000 năm lịch sử, chùa Một Cột đã trở thành một trong những biểu tượng của thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến.
Kiến trúc chùa Một Cột
Chùa Một Cột được xây dựng theo lối kiến trúc có từ lâu đời, từ thời Đinh, Tiền Lê. Theo nhiều nghiên cứu, kiến trúc một cột của chùa có nhiều nét tương đồng với kiến trúc của cột đá được xây từ thời Lý tại chùa Dạm - Bắc Ninh. Ngoài ra, chùa Một Cột còn giống với kiến trúc ngôi chùa Nhất Trụ ở Ninh Bình nơi con gái Đinh Tiên Hoàng tu hành, với kiến trúc dạng 1 cột và một cây cột đá cao có tám cạnh, phía trên cột là đài hoa sen.
Kiến trúc bên ngoài của chùa Một Cột
Mái chùa được lợp bằng ngói đỏ, bốn góc được uốn quanh như đầu lao vút lên trời, phong cách đặc trưng của thời phong kiến. Trên đỉnh mái là họa tiết "lưỡng long chầu nguyệt", một họa tiết đặc trưng của chùa, đình xưa. Chùa được xây giữa hồ Linh Chiểu, xung quanh hồ được rào lại bằng hàng rào gạch tráng men xanh có trang trí các họa tiết hình khối. Cấu trúc chùa Một Cột theo Việt Sử Lược là dạng độc trụ lục giác liên hoa lâu - dạng hoa sen một cột sáu cạnh.
Kiến trúc bên trong chùa Một Cột
Tòa liên hoa trên cột đá có hình vuông, chiều dài mỗi cạnh 3m. Trong chùa có một án thờ bên trên đặt tượng Phật Bà Quan Âm được mạ vàng. Bàn thờ được thếp vàng, trang trí bằng các họa tiết vân mây uốn lượn và các vật phẩm trang trí như đôi lục bình gốm sứ, bộ ấm chén thờ, lư hương đồng,... Trên trần bàn thờ có tấm hoành phi nhỏ có chữ Hán "Liên Hoa Đài" được sơn vàng trên nền đỏ.
Chùa Một Cột là một kiến trúc độc nhất vô nhị tại Việt Nam. Năm 1962, chùa được công nhận là kiến trúc nghệ thuật của Quốc gia. Chùa còn nhận được danh hiệu "Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo nhất châu Á" từ Tổ chức kỷ lục châu Á.
Thông tin thú vị khác về chùa Một Cột
Chùa Một Cột thờ ai?
Chùa thờ Phật Bà Quan Âm, vị thần được tôn kính rộng rãi nhất trong Phật giáo Đại thừa. Tương truyền rằng vị Phật này đã xuất hiện trong giấc chiêm bao của vua Lê Thánh Tông.
Chùa Một Cột in trên tờ tiền nào?
Chùa Một Cột từng được in trên đồng xu 5000 đồng, tuy hiện không còn lưu hành. Ngoài ra, chùa còn được tái hiện ở thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Moskva, Nga tại khách sạn Hà Nội - Matxcova.
Với lịch sử gần 1000 năm, chùa Một Cột đã trải qua biết bao thăng trầm lịch sử và trở thành một biểu tượng quan trọng của Hà Nội. Chùa không chỉ có ý nghĩa lịch sử và tâm linh đối với người dân địa phương, mà còn là một điểm quảng bá du lịch của thủ đô và Việt Nam.
Phụ lục:
- Công viên Bách thảo
- Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam
- Đền Quán Thánh
- Chùa Quán Sứ
- Cột cờ Hà Nội
- Hoàng thành Thăng Long